In 2017 zal de invoering van het nieuwe bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker gefaseerd plaats vinden.
Wat verandert er?
Het uitstrijkje wordt vanaf 2017 eerst onderzocht op de aanwezigheid van het hoog risico humaan papillomavirus (HPV) en niet zoals in het bestaande bevolkingsonderzoek op afwijkende cellen. Pas als dit virus aanwezig is, wordt het uitstrijkje beoordeeld op afwijkende cellen. Als er in een uitstrijkje HPV en afwijkende cellen worden aangetroffen, krijgen vrouwen een doorverwijzing naar de gynaecoloog voor vervolgonderzoek. Als er in het uitstrijkje wel HPV wordt gevonden maar geen afwijkende cellen, dan worden vrouwen voor de zekerheid zes maanden later weer onderzocht op afwijkende cellen. Dit kan door opnieuw een uitstrijkje te laten maken bij de huisarts.
Waarom verandert het bevolkingsonderzoek?
Veel vrouwen (en mannen) raken een keer in hun leven besmet met HPV. Soms ruimt het lichaam dit virus niet op. Dan kan baarmoederhalskanker ontstaan. Door in het verbeterde bevolkingsonderzoek te kijken of in het uitstrijkje HPV aanwezig is, is eerder duidelijk of vrouwen risico lopen op het krijgen van baarmoederhalskanker. Hiermee worden jaarlijkse 75 extra vrouwen opgespoord met (een voorstadium van) baarmoederhalskanker en worden 18 extra sterfgevallen voorkomen.
Wat verandert er voor vrouwen?
Vrouwen die meedoen aan het verbeterde bevolkingsonderzoek worden vanaf 2017 nog steeds uitgenodigd om een uitstrijkje te laten maken bij de huisarts. Zij krijgen wel een andere uitslag: er is wel of geen HPV gevonden. Geen HPV in een uitstrijkje geeft meer zekerheid dat er binnen 10-15 jaar geen baarmoederhalskanker ontstaat. Vrouwen zonder HPV hoeven daarom minder vaak een uitstrijkje te laten maken.
Zelfafnameset
Er is een zelfafnameset ontwikkeld waarmee vrouwen thuis bij zichzelf materiaal kunnen afnemen. De zelfafnameset is bedoeld voor vrouwen die het lastig vinden om een uitstrijkje te laten maken. Bijvoorbeeld door vervelende seksuele ervaringen of doordat het maken van een uitstrijkje moeilijk gaat. Deze vrouwen kunnen vanaf 2017 een zelfafnameset aanvragen als zij de uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek ontvangen.
Het zelf afgenomen materiaal wordt door de vrouw opgestuurd en in een laboratorium getest op aanwezigheid van HPV. Vrouwen met HPV (ongeveer 5 van de 100 vrouwen) moeten alsnog een uitstrijkje laten maken bij de huisarts voor de beoordeling op afwijkende cellen. Het afgenomen materiaal bevat namelijk onvoldoende cellen.